Mity greckie są dziedzictwem pozostawionym nam przez starożytność. Niegdyś powtarzane ustnie – dzisiaj już spisane przez takich autorów, jak chociażby Jan Parandowski czy Zbigniew Herbert.
Uczniowie poznają opowieści o dziejach świata już w szkole podstawowej, jednak z czasem te – z pozoru proste i oczywiste wiadomości – mogą uciekać z głów (niczym Atena ze łba Zeusa).
Jeżeli czujesz się w ten sposób, to artykuł przeznaczam właśnie dla Ciebie.
Zapoznaj się więc z listą piętnastu bogów i bogiń greckich, o których warto pamiętać, by nie wyjść na „Greka”.
1. ZEUS – nikt inny nie mógłby znaleźć się na pierwszym miejscu, jeśli nie wnuk Nieba i Ziemi (Uranosa i Gai), który pokanał swojego ojca – Tytana Kronosa. Uwolnił w ten sposób piątkę swojego rodzeństwa oraz wrzucił potwory z powrotem do Tartaru.
Wszyscy – czytając mitologię czy też nie – na pewno kojarzą tego wyimaginowanego niegdyś opiekuna materialnego nieba i ziemi, władcę Olimpu, którego głównym atrybutem są oczywiście pioruny.
2.HADES – pan zaświatów oraz zalegającego w nich mroku. Samo jego imię oznacza „niewidzialny”, więc nic dziwnego, że brat Zeusa musiał zadowolić się profesją, o której wszyscy woleliby zapomnieć.
Warto również dodać, że Hades, to właściciel trzygłowego psa Cerbera oraz mąż pewnej ciekawskiej bogini…
3. POSEJDON – trzeci syn Kronosa i Rei. Zwykle kojarzy się jako mężczyzna wychodzący z wód razem z trójzębem w ręku.
I bardzo dobrze, gdyż jest to władca mórz oraz trzęsień ziemi.
4. HERA – siostra oraz żona Zeusa. Niegdyś patronka siedziby Spartan.
Według starożytnych Greków odpowiadała ona za kojarzenie małżeństw oraz opiekę zamężnych panien.
Nie zapomnijmy jednak, że i z jej serca miłość uleciała niczym para wodna, gdy zobaczyła młodego Heraklesa.
5. HESTIA – bogini zawsze gotowa, by rozjaśnić noc w czasie, gdy przyćmiewają ją rodzinne kłótnie. Dlaczego? Gdyż w dawnych wierzeniach sprawowała ona pieczę nad domowym ogniskiem.
Nie dziw się dlatego, że w kulturze ukazywana jest z pochodną w ręku.
6. DEMETER – matka plonów, urodzajów i twórczyni pór roku.
Tak – porwanie jej córki do hadesu sprawiło, że Ziemia musiała płakać razem z boginią, gdy ta zostawała na cztery miesiące opuszczana przez swoje dziecko o imieniu…
7. PERSEFONA – niektórym lepiej znana jako Kora – ta, która zerwała narcyza pozostawionego jako pułapkę przez Hadesa.
W końcu została jego żoną, czasem pobudzając męża do okazania litości, jak w przypadku Eurydyki, która dostała szansę na powrót do normalnego świata.
8. ATENA – ta bogini zawsze wychodziła po bitwie „z tarczą” zamiast „na tarczy”. Powód jest prosty: Przewodziła ona tym, którzy zabiegali o zwycięstwo w uzasadnionej wojnie oraz o mądrość.
Mimo tego jej decyzje nie zawsze były kierowane racjonalnym pomyślunkiem, na przykład kiedy z zazdrości zamieniła księżniczkę Arachne w pająka.
Mimo tego poświęcono jej miasto Ateny.
9. AFRODYTA – oto ta, która w jednej z wersji była córką Zeusa, a w drugiej wyłoniła się z fal, które przysłały ją na wyspę Cypr.
Dzięki swojej urodzie stała się kochanką wielu bogów. Paradoksalnie została skazana na najbrzydszego wśród nich – Hefajstosa.
Mimo tego była prowodyrką piękna i wdzięków.
10. HEFAJSTOS – mistrz wszystkich kowali i rzemieślników. Najpracowitszy z bogów.
Raz rozłupał głowę Zeusa, by wydobyć z niej jego córkę (o czym już wspominaliśmy).
Jego atrybut, to młot – jak na kowala (lub Thora) przystało.
11. HERMES – był to posłaniec innych bogów, dzięki czemu zasłużył sobie na specjalne buty ze skrzydełkami, które niosły go po przestworzach.
Jego rolą stało się także opiekowanie kupcami, a zarazem złodzejami.
12. ARES – nienawidzący wszystkiego, ale i znienawidzony przez wszystkich.
Ciekawe czy powodem do tego nie były wojny, do których tak chętnie doprowadzał…? Nawet jego ojciec, Zeus, miał go dość.
13. APOLLO – najpiękniejszy i wiecznie młody.
Zajmował się ogólnie rozumianą sztuką, w czym towarzyszyło mu dziewięć muz. Każda przewodniczyła innej dziedzinie, na przykład pieśni miłosnej, liryce czy komedii.
14. ARTEMIDA – inaczej Artemis, pani lasów i połowów. Zawsze nosiła przy sobie łuk, który stworzył dla niej Hefajstos.
Na dziełach boginię często przedstawia się w towarzystwie jeleni lub łań, które są drugim z jej znaków rozpoznawczych.
Była także bliźniaczą siostrą Apollina.
15. DIONIZOS – to podobno ten, który nauczył ludzi picia wina oraz dobrej, a nawet szaleńczej, zabawy.
Jego atrybut, to kiść winogron lub winnica.
Od niego też pochodzą przedstawienia teatralne, nazwane dionizjami.
I w ten oto sposób poznałeś (lub poznałaś) pokrótce piętnastu, najpopularniejszych można rzec, spośród hordy bogów greckich.
Oczywiście to tylko pobierzne informacje. Można by jeszcze długo rozprawiać o wszystkim, czego dokonali w stworzonych specjalnie dla nich opowieściach (choć nie zawsze są to pochlebne rzeczy).
Jak możemy dostrzec, Grecy posiadali nie lada wyobraźnię, z której możemy czerpać do dziś.
Pamiętajmy jednak, że są to tylko mity, a rzeczywistość potrafi zaprzeć dech w piersiach lepiej niż sprawnie opowiedziana historia.